Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki

Świadczenie pielęgnacyjne

Świadczenie pielęgnacyjne

Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych
- rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2023 roku w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018 roku w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna

INFORMACJA O ŚWIADCZENIU WSPIERAJĄCYM,
ŚWIADCZENIU PIELĘGNACYJNYM
(obowiązującym od 01.01.2024 r.)

 

Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023 r., poz. 1429) zakłada przebudowę od 1 stycznia 2024 r. dotychczasowego systemu świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów poprzez:
- wprowadzenie do systemu prawnego nowego świadczenia - świadczenia wspierającego kierowanego bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością w wieku od ukończenia 18 r. życia;
- zmiany w warunkach przyznawania funkcjonującego obecnie świadczenia pielęgnacyjnego;
- likwidację specjalnego zasiłku opiekuńczego.

OCHRONA PRAW NABYTYCH

Wszystkie osoby pobierające dotychczas świadczenia opiekuńcze tj. świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna będą mogły pozostać
w starym systemie prawnym obowiązującym dziś, jeśli tak zdecydują (co oznacza, że nadal nie będą mogły podejmować zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej).

W sytuacji wygaśnięcia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia
o niepełnosprawności  osoby nad którą sprawowana jest opieka konieczne będzie  złożenie wniosku o nowe orzeczenie w terminie trzech miesięcy od dnia następującego po dniu,
w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie trzech miesięcy, licząc od wydania nowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności. Nie zachowanie powyższych terminów oznaczać będzie utratę praw nabytych.

Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach dotychczasowych przysługiwać będzie, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego na nowy okres zasiłkowy zostanie złożony w terminie trzech miesięcy od dnia następującego po dniu,
w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy.

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia i która będzie chciała po 31 grudnia 2023r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (czyli  z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez ograniczeń) musi po tej dacie zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów.

Natomiast wszyscy, którzy wejdą do systemu po 1 stycznia 2024 r., bo np. nabędą niepełnosprawność, będą otrzymywali wsparcie już na nowych zasadach. Nie będą mieli prawa wyboru starego systemu.

  1. NOWE ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE

Od 1 stycznia 2024 r. wejdą w życie znowelizowane przepisy dotyczące przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego (tzw. nowe świadczenie pielęgnacyjne), które  będzie przysługiwać:
- matce albo ojcu,
- innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy  z 25.02.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom,
- opiekunowi faktycznemu dziecka,
- rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego

jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji
i edukacji.

W odniesieniu do matki i ojca dziecka zaznaczyć należy, że świadczenie pielęgnacyjne nie może być przyznane rodzicowi, który legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, ale także takiemu, który został pozbawiony praw rodzicielskich.

Nowelizacja wprowadza jednoznaczną regulację, z której wynika, że świadczenie pielęgnacyjne może być przyznane tylko na osoby do ukończenia 18. roku życia, czyli de facto na dzieci. Po 1.01.2024 r., składając wniosek na „nowych zasadach”, nie będzie można uzyskać prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na osobę pełnoletnią.

Od 1.01.2024 r. osoby ubiegające się o świadczenie pielęgnacyjne na „nowych zasadach” będą mogły pozostać w zatrudnieniu lub innej pracy zarobkowej, prowadzić gospodarstwo rolne,  w takim zakresie, który nie będzie wyłączał możliwości sprawowania przez nich opieki na osobami z niepełnosprawnościami do ukończenia 18. roku życia.

Opiekunowie będą mogli mieć ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z 31.01.2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym, lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z 8.02.2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia.

W przypadku gdy opiekun otrzymujący świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie sprawował opiekę nad więcej niż jedną osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniu niepełnosprawności, to wysokość świadczenia pielęgnacyjnego będzie podwyższana o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka – warunkiem jest złożenie wniosku przez opiekuna o podwyższenie świadczenia pielęgnacyjnego.

Od 1.01.2024 r.  świadczenie pielęgnacyjne nie będzie mogło być przyznane jeśli:

-  osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z 4.04.2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
- osoba wymagająca opieki została umieszczona lub przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich;
- osoba wymagająca opieki jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
- na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

 

  1. ŚWIADCZENIE WSPIERAJĄCE

Świadczenie wspierające przysługiwać będzie osobie od ukończenia 18. roku życia. Osobom z największą potrzebą wsparcia świadczenie wspierające będzie przysługiwało już od 2024 roku, a kolejne grupy osób z niepełnosprawnością będą mogły się o nie starać w 2025 i 2026 r. Świadczenie wspierające będzie wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego należy złożyć nie wcześniej, niż
w miesiącu, w którym decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia stała się ostateczna. Wnioski do ZUS składa się wyłącznie w formie elektronicznej.

Jeżeli osoba z niepełnosprawnością złoży wniosek w ciągu trzech miesięcy od dnia ukończenia przez nią 18. roku życia, prawo do świadczenia wspierającego zostanie ustalone od miesiąca osiągnięcia pełnoletności.

Decyzje ustalające poziom potrzeby wsparcia będą wydawane przez wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności na wniosek osób niepełnosprawnych maksymalnie na 7 lat. Poziom potrzeby wsparcia będzie wg ujednoliconego kwestionariusza opartego na wystandaryzowanym narzędziu, uwzględniającym kryteria stosowane w Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF) wydane przez Światowa Organizację Zdrowia (WHO). Ocena obejmuje funkcjonowanie człowieka i uwzględnia potrzeby wynikające z każdego rodzaju niepełnosprawności - fizycznej, sensorycznej, mentalnej czy poznawczej. Ustalenie poziomu potrzeby wsparcia nie jest związane z koniecznością uzyskania nowego lub zmiany posiadanego orzeczenia
o niepełnosprawności lub jej stopniu
. W czasie wykonywania oceny potrzeby poziomu wsparcia nie będzie dokonywana również żadna weryfikacja posiadanego orzeczenia.

Przy ustalaniu potrzeby wsparcia w formie punktów pod uwagę będzie brana m.in. zdolność danej osoby do samodzielnego wykonywania określonych czynności lub zadań związanych z codziennym funkcjonowaniem oraz jej wiek. Będzie w tym pomocny kwestionariusz samooceny trudności w zakresie wykonywania określonych czynności przez osobę ubiegającą się o świadczenie wspierające oraz skala oceny poziomu potrzeby wsparcia. Poziom potrzeby wsparcia ustalany będzie na podstawie obserwacji, wywiadu bezpośredniego oraz oceny funkcjonowania osoby ubiegającej się o to wsparcie.

Wysokość świadczenia wspierającego powiązana została z wymiarem renty socjalnej. O wysokości świadczenia będzie decydować m.in. zdolność danej osoby do samodzielnego wykonywania określonych czynności lub zadań związanych z codziennym funkcjonowaniem czy jej wiek (określane punktowo). Świadczenie wspierające przysługiwać będzie w wysokości od 40 proc. do 220 proc. renty socjalnej – w zależności od uzyskanej punktacji w skali potrzeby wsparcia – od 70 do 100 punktów.

Świadczenie wspierające będzie przysługiwać miesięcznie w wysokości:

  • 220 proc. renty socjalnej, jeżeli potrzebę wsparcia określono na poziomie od 95 do 100 punktów.
  • 180 proc. renty socjalnej określono na poziomie od 90 do 94 punktów,
  • 120 proc. renty socjalnej - na poziomie od 85 do 89 punktów,
  • 80 proc. renty socjalnej - na poziomie od 80 do 84 punktów,
  • 60 proc. renty socjalnej - na poziomie od 75 do 79 punktów,
  • 40 proc. renty socjalnej - na poziomie od 70 do 74 punktów.

Świadczenie wspierające nie będzie przysługiwało, jeżeli:

- osoba uprawniona do świadczenia wspierającego zostanie umieszczona w domu pomocy społecznej, w rodzinnym domu pomocy, zakładzie opiekuńczo–leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich;
- osoba uprawniona do świadczenia wspierającego uzyska za granicą prawo do świadczenia o podobnym charakterze, chyba że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym będą stanowić inaczej;
- inna osoba będzie uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków z opieką nad osobą uprawnioną do świadczenia wspierającego, chyba że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym będą stanowić inaczej.

Ustawa nakłada na Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne opiekunom, którzy nie podejmą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę udzielania wsparcia osobie uprawnionej do świadczenia wspierającego, wspólnie z nią zamieszkującemu i gospodarującemu.

WAŻNE:

Przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego w ZUS przez pełnoletnią osobę wymagającą opieki poinformuj o tym fakcie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jasienicy, ponieważ samo złożenie wniosku skutkować będzie wstrzymaniem wypłaty opiekunowi tej osoby  świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Składając w ZUS wniosek o świadczenie wspierające pełnoletnia osoba z niepełnosprawnością będzie mogła zdecydować od jakiego miesiąca chce mieć przyznane przez ZUS świadczenie wspierające, dzięki czemu może nie dopuścić do sytuacji otrzymania świadczenia wspierającego za ten sam okres za który jej opiekun otrzymał w gminie świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna i tym samym uniknąć sytuacji powstania nienależnych świadczeń po stronie jej opiekuna, ponieważ świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna  nie będzie przysługiwać  opiekunowi w przypadku gdy osoba wymagająca opieki będzie miała przyznane przez ZUS świadczenie wspierające

Świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna przyznane/wypłacone opiekunowi za okres za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające będzie świadczeniem nienależnie pobranymi podlegającym zwrotowi  wraz z odsetkami do którego to zwrotu zobowiązany zostanie opiekun.

 

ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE (zasady obowiązujące do 31.12.2023 r.)

Świadczenie pielęgnacyjne od 01.01.2023 r. wynosi 2458,00 zł miesięcznie, kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia .

Świadczenie pielęgnacyjne jest niezależne od dochodu.

KOMU PRZYSŁUGUJE

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1) osoba sprawująca opiekę:

a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;

2) osoba wymagająca opieki:

a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
5) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

 

Wniosek do pobrania:

https://www.gov.pl/web/rodzina/wzory-wnioskow-o-swiadczenia-dla-rodzin-aktualizacja-na-dzien-29052018-r-do-stosowania-takze-na-okres-20182019