Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki

Wyszukiwarka

Jesteś tutaj:Strona główna » Przeciwdziałanie przemocy domowej

Przeciwdziałanie przemocy domowej

Drukuj

Przemoc domowa należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej

 

Cechy przemocy domowej:

Intencjonalność - zamierzone działanie, mające na celu kontrolowanie i podporządkowanie sobie osoby doznającej przemocy domowej. Osoba stosująca przemoc dąży do uzyskania pełnej kontroli i władzy nad osobą doznającą przemocy, do jej bezwzględnego posłuszeństwa. Jest przekonana, że wie co jest dobre dla pozostałych członków rodziny, a w związku z tym posiada wyłączne prawo podejmować decyzje, ustalać zasady życia w rodzinie – pozostali muszą się podporządkować;

Nierównowaga sił - zdecydowane przewaga jednej ze stron w relacji (fizyczna również, ale przede wszystkim psychiczna). W wyniku kolejnych aktów przemocy różnica sił coraz bardziej się pogłębia, osoba doznająca przemocy staje się coraz bardziej bezradna, a osoba stosująca przemoc – coraz bardziej silna i bezkarna;

Powodowanie cierpienia i bólu - narażanie zdrowia i życia na poważne szkody, doświadczanie cierpienia i bólu powoduje, że ofiara traci zdolność do samoobrony;

Naruszanie praw i dóbr osobistych - sprawca wykorzystując przewagę sił narusza podstawowe prawa (np. do stanowienia o sobie, nietykalności cielesnej, godności itp.), poniża ją, ośmiesza, pozbawia wszelkich praw (np. do kontaktów z rodziną, godziwych warunków życia, itp.).

 

Formy przemocy domowej:

Przemoc fizyczna – bicie, szarpanie, kopanie, duszenie, popychanie, obezwładnianie, policzkowanie itp.

Przemoc psychiczna – izolowanie, wyzywanie, ośmieszanie, grożenie, krytykowanie, poniżanie, wyśmiewanie, szantażowanie, narzucanie własnych poglądów, izolowanie od bliskich, znajomych, pracy, domaganie się posłuszeństwa, upokarzanie, zawstydzanie, straszenie zrobieniem krzywdy sobie, ofierze bądź ważnym dla niej osób.

Przemoc seksualna – zmuszanie do obcowania płciowego, innych czynności seksualnych, zmuszanie do oglądania materiałów pornograficznych, zmuszanie do obcowania seksualnego z innymi osobami, sadystyczne formy współżycia seksualnego.

Przemoc ekonomiczna – niełożenie na utrzymanie osób, wobec których istnieje taki obowiązek, niezaspokojenie potrzeb materialnych, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych oraz ich sprzedawanie, odbieranie zarobionych środków finansowych, wydzielanie środków finansowych.

Przemoc za pomocą środków komunikacji elektronicznej – wyzywanie, straszenie, poniżanie osoby w Internecie lub przy użyciu telefonu, robienie jej zdjęcia lub rejestrowanie filmów bez jej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają.

 

Przemoc domowa jest procesem i przebiega według cyklu:

Faza pierwsza to faza narastania napięcia. Charakteryzuje się wyczuwalnym wzrostem napięcia, narastającymi sytuacjami konfliktowymi. Przemoc ma tu formę werbalną, stosunkowo łagodną.

Druga faza to faza ostrej przemocy. W tej fazie napięcie wzrasta, aż następuje wybuch agresji, dochodzi do ataku.

Ostatnia faza to faza „miesiąca miodowego”. Po napaści sprawca wyraża skruchę
i przeprasza, na nowo okazuje miłość, obiecuje poprawę. Jednak po pewnym czasie, niezależnie od postępowania partnera, sprawca nie wytrzymuje i cały cykl zaczyna się od nowa.

 

Przemoc domowa jest przestępstwem. Polskie prawo ściga sprawców przestępstw przeciwko osobom za :

art. 207 k.k. – znęcanie się psychiczne lub fizyczne nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny;

art. 191 k.k. – stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej, w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia określonego stanu;

art. 197 k.k. – doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem oraz doprowadzenie w ten sam sposób innej osoby do poddania się innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności.

art. 189 k.k. – pozbawienie człowieka wolności;

art. 210 k.k. – porzucenie wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na stan psychiczny lub fizyczny;

art. 211 k.k. – uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na stan psychiczny lub fizyczny, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru;

art. 200 k.k. – obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszczenie się wbrew takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadzenie jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania;

art. 208 k.k. – rozpijanie małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju;

 

POMOC OSOBOM DOZNAJĄCYM PRZEMOCY DOMOWEJ

 

Zadaniem każdej gminy jest w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy domowej, w tym:

- opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy domowej i ochrony osób doznających przemocy domowej;

- prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą domową;

- zapewnienie osobom doznającym przemocy domowej miejsc w ośrodkach wsparcia;

- tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.

 

W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele:

- jednostek organizacyjnych pomocy społecznej;

- gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych;

- Policji;

- oświaty;

- ochrony zdrowia;

- organizacji pozarządowych.

- w skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą także przedstawiciele Żandarmerii Wojskowej, a także kuratorzy sądowi.

- w skład zespołu interdyscyplinarnego mogą wchodzić także prokuratorzy oraz przedstawiciele innych podmiotów, działających na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej.

 

Obsługę organizacyjno-techniczną i finansową zespołu interdyscyplinarnego zapewnia ośrodek pomocy społecznej.

 

W Gminie Jasienica funkcjonuje Zespól Interdyscyplinarny, powołany przez Wójta Gminy Jasienica Pana Janusza Pierzynę. Zespól Interdyscyplinarny obsługiwany jest przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jasienicy, Jasienica 845, 43-385 Jasienica tel. 33 815 29 92, mail: zi@gops.jasienica.pl. Przewodniczącym Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Jasienica jest Pani Agnieszka Bednarz – Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jasienicy, Zastępcą Przewodniczącego jest Pani Anita Budny - Starszy Pracownik Socjalny Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jasienicy.

 

Osobami, które mogą zgłosić stosowanie przemocy domowej są:

a) małżonek, także w przypadku gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,

b) wstępni i zstępni oraz ich małżonkowie,

c) rodzeństwo oraz ich wstępni, zstępni i ich małżonkowie,

d) osoby pozostającą w stosunku przysposobienia i ich małżonkowie oraz ich wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,

e) osoby pozostające obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz ich wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,

f) osoby wspólnie zamieszkujące i gospodarujące oraz wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie,

g) osoby pozostające obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania,

h) małoletni

- wobec których jest stosowana przemoc domowa.

 

Wszczęcie procedury "Niebieskie Karty" następuje przez wypełnienie formularza "Niebieska Karta" w przypadku powzięcia w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych podejrzenia stosowania przemocy wobec osób doznających przemocy domowej lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej.

 

W celu dokonania diagnozy i oceny sytuacji w związku ze zgłoszonym podejrzeniem wystąpienia przemocy domowej, powołuje się grupę diagnostyczno-pomocową. Grupę diagnostyczno-pomocową powołuje zespół interdyscyplinarny niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia otrzymania zgłoszenia o podejrzeniu wystąpienia przemocy domowej.

 

Podejmowanie interwencji w środowisku odbywa się na podstawie procedury "Niebieskie Karty" i nie wymaga zgody osoby doznającej przemocy domowej ani osoby stosującej przemoc domową.

 

Procedura "Niebieskie Karty" obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez osoby powołane do grupy diagnostyczno-pomocowej, w związku z uzasadnionym podejrzeniem stosowania przemocy domowej.

 

W skład grupy diagnostyczno-pomocowej wchodzą:

- pracownik socjalny jednostki organizacyjnej pomocy społecznej;

- funkcjonariusz Policji.

 

Zespół interdyscyplinarny, na wniosek powyższych osób  może poszerzyć skład grupy diagnostyczno-pomocowej o:

- pracownika socjalnego specjalistycznego ośrodka wsparcia dla osób doznających przemocy domowej;

- asystenta rodziny;

- nauczyciela wychowawcę będącego wychowawcą klasy lub nauczyciela znającego sytuację domową małoletniego;

- osoby wykonujące zawód medyczny, w tym lekarza, pielęgniarkę, położną lub ratownika medycznego;

- przedstawiciela gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.

- pedagoga, psychologa lub terapeutę.

W sprawach osób stosujących przemoc domową, pozostających pod dozorem lub nadzorem kuratora sądowego, w skład grupy diagnostyczno-pomocowej wchodzi także zawodowy kurator sądowy lub wskazany przez kierownika zespołu kuratorskiej służby sądowej społeczny kurator sądowy.

 

Do zadań grup diagnostyczno-pomocowych należy w szczególności:

- dokonanie, na podstawie procedury "Niebieskie Karty", oceny sytuacji domowej osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową;

- realizacja procedury "Niebieskie Karty" w przypadku potwierdzenia podejrzenia wystąpienia przemocy domowej, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia;

- zawiadomienie osoby podejrzanej o stosowanie przemocy domowej o wszczęciu procedury "Niebieskie Karty" pod jej nieobecność;

- realizacja działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową;

- występowanie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o skierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową albo w programach psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową;

- występowanie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o złożenie zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosującą przemoc domową wykroczenia, o którym mowa w art. 66c ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń;

- monitorowanie sytuacji osób doznających przemocy domowej, a także zagrożonych wystąpieniem przemocy domowej, w tym również po zakończeniu procedury "Niebieskie Karty";

- zakończenie procedury "Niebieskie Karty";

- dokumentowanie podejmowanych działań, stanowiących podstawę:

a) uznania braku zasadności wszczęcia procedury "Niebieskie Karty",

b) wszczęcia procedury "Niebieskie Karty";

- informowanie przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego o efektach podjętych działań w ramach procedury "Niebieskie Karty".

 

ZAŁĄCZNIKI: